Thursday 3 October 2013

SEIK; Ami Sei Kontinua Fó Apoiu

 


Sekretáriu Estadu Indústria no Kooperativa Filipus Nino Pereira atende konvite Kompañia H3R (Hamoos Habokur Hamatak Rai) iha Tibar (17/09/2013), hateten, kompañia H3R hanesan kompañia ne’ebé nuudar motivadór no inspiradór ba timoroan sira oinsá preokupa ho ambiente nia jestaun.

Tanba kompañia ne’e mosu ho misaun atu hamosu solusaun ba problema lixu ne’ebé sei sai hela preokupasaun ba ema nia moris, no buka atu hafolin lixu iha vida sosiedade nian, hakait ba vida ekonómika no mós polítika. “Ami hakarak fó ami-nia apoiu tomak ba aktividade ne’e. Ami apresia tebes hanoin innovativu husi H3R ne’ebé mai ho solusaun alternativa ba rezolve problema lixu.”  SEIK Nino hateten. Sekretáriu Estadu mós hatete, Ministériu Komérsiu Indústria no Ambiente oras ne’e iha polítika kombate lixu iha Timor-Lesteliuhosiindústriaresiklajen. Polítika ne’e sei implementa liuhosi projeitu pilotu ne’ebé bele dada espíritu partisipatóriu estudante sira iha Dili laran no inklui mós estudante seluk iha Timor laran ne’ebé iha vontade atu kombate lixu. 

“Projeitu atu kombate lixu iha ona hanoin atu hala’o. Projeitu ne’e sei envolve mós estudante sira. Sira sei rekolla de’it akua mamuk hodi halo resiklajen.” Fó-hatene tan.
Tuir Sekretáriu Estadu Nino Pereira, kompañia H3R loke ona dalan no apoiu tan Governu atu kombate lixu iha Timor-Leste. Tanba ne’e, Governu Timor-Leste apresia tebes timoroan ne’ebé iha matenek no vontade boot atu dezenvolve nia rain. “Ne’e hanesan solusaun di’ak atu hahu fanun maluk timoroan sira seluk oinsá bele halo buat ruma ba nasaun nia dezenvolvimentu.” Nia tenik. Problema lixu hetan preokupasaun maka’as iha Ministériu Administrasaun Estatál no Ordenamentu Teritoriál. Ministru Administrasaun Etatál Jorge Teme iha momentu hanesan afirma, nia parte mós apresia ho kompañia resik lajen ne’ebé hanaran H3R. Tanba ajuda ona nia parte atu kombate lixu iha Timor-Lesta. “Ha’u iha seriedade atu mai haree saida maka kompañia ne’e halo. Se iha ona produsaun ne’e ita sei hahu eduka ita-nia maluk timor oan sira seluk, katak sira sei la soe tan akua plástiku, basá iha folin.” Teme hateten
.
Nia parte tau esparansa boot ba ezisténsia kompañia refere, ho prespektiva polítika Governu liuhosi Ministériu ne’ebé nia lidera, hatuur ona polítika kona-ba kombate lixu. Tanba ne’e, nia husu, kompañia ne’e haki’ak serbisu hamutuk ho nia parte hodi bele promove aktividade indústriál ne’ebé kompañia ne’e hala’o, no mós bele kombate lixu iha Timor-Leste. Sekretáriu Estadu ba Apoiu no Promosaun Setór Privada Veneranda Lemos fó nia apresiasaun beran tebes ba kompañia  H3R, tanba mai ho nia misaun innovativu liu-liu hafila lixu folin ba ema nia moris. Veneranda hateten, H3R hala’o ona investimentu iha nasaun ne’e.  Tanba ne’e kompañia presiza iha sertidaun investimentu nian hodi la hetan taxa durante tinan sanulu. 
 
          “Ha’u apresia tebes ho hanoin innovativu timoroan sira iha kompañia H3R, ne’ebé la’ós hanoin de’it halo business maibé buka mós atu investe ba nasaun nia dezenvolvimentu ekonómiku liuhosi aktividade industriál ne’ebé komese halo ne’e.” Lemos hateten.  Kompañia H3R, tuir Veneranda, halo ona investimentu tanba gasta ona osan kuaze rihun lima ba ezisténsia kompañia nian no mós ba aktividade industriál resiklajen ne’e. Nia parte husu atu kompañia bele halo ona business match making liuhosi Institutu Apoiu Dezenvolvimentu Emprezariál, atu bele haree nia aktividade ne’e la’o ho di’ak. 
 
          “Imi la tarde, imi bele hetan sertidaun investimentu atu nune’e imi lahetan taxa durante tinan sanulu, no ne’e imi bele hetan importasaun sasan sein taxa.” Hateten tan.
Diretór Kompañia H3R iha nia esplikasaun hateten, kompañia ne’e mosu tanba haree ba lixu ne’ebé sei sai hela preokupasaun ba ema loron ba loron. Nune’e hanoin mosu atu transforma lixu sai folin ba dezenvolvimentu ekonómiku nasaun ne’e. “Ami mós koko atu fó edukasaun sívika ba komunidade hodi bele kompriende katak lixu iha valór ba ema, maka hanesan valór ekonómika, sosiál no polítika.” Diretór H3R hateten.  Gastu ba ezisténsia kompañia besik ona dolar rihun lima ba leten, ne’ebé uza hodi sosa rai, aluga uma no sosa mós ekipamentu sira.

1 comment:

  1. Meu caro NINO PEREIRA, boa tarde!
    Meu nome é Everton Alves Pereira, trabalho com cooperativismo no BRASIL. Possuo formação em Gestão de Cooperativas pela Universidade Federal de Viçosa, a única a possuir este curso no país e está entre as 3 melhores e maiores do Brasil.
    Gostaria que me contactasse para podermos compartilhar informações sobre Cooperativismo entre os dois países, BRASIL x TIMOR LESTE, uma vez que tenho interesse em conhecer esse país maravilhoso, que é o Timor Leste, e pelo que percebi, vocês estão realizando um bom trabalho aí em seu país. Meu contato é: evertomcoop@yahoo.com.br
    Abraços meu caro

    ReplyDelete